1. Thoát vị bẹn - bí ẩn nghìn năm
Bạn có biết, thoát vị bẹn đã được mô tả trong lịch sử như là căn bệnh quái lạ từ hàng nghìn năm nay. Thời cổ đại trong những văn tự ở các nền văn hoá Ai Cập, Phoenicians và Hy Lạp đã nghi nhận những bằng chứng về bệnh lý thoát vị bẹn. Một xác ướp được tìm thấy trong lăng mộ Pharaoh Merneptah (năm 1215 trước CN) với đường rạch lớn vùng bẹn - bìu có thể coi là những nỗ lực đầu tiên trong phẫu thuật chữa thoát vị bẹn.
- Người Roman đã mô tả lại phương pháp phẫu thuật từ thế kỉ thứ nhất, với phương pháp khâu lại lỗ bẹn ngoài kèm theo “cắt bỏ bìu” để chữa thoát vị bẹn.
- Việc này đã trở thành thường quy trong hàng nghìn năm, cho đến thời trung cổ, Guy de Chauliac (1298-1368) - một phẫu thuật viên danh tiếng người Pháp, đã đi khắp các vùng từ Arap đến châu Âu, đã tiếp nhận các kỹ thuật khác nhau và mô tả 6 loại phẫu thuật thoát vị bẹn khác nhau trong cuốn sách của mình. Cuốn sách đã trở thành kim chỉ nam về phẫu thuật thoát vị bẹn trong hơn 300 năm sau đó.
Hình ảnh: A 15th-century gouache painting depicting Guy de Chauliac giving an anatomy lesson.
(Một bức tranh bằng bột màu thế kỷ 15 mô tả Guy de Chauliac đang giảng bài về giải phẫu học.)
2. Vén màn bí ẩn về thoát vị bẹn thời kì phục hưng?
- Căn bệnh quái dị vẫn đeo bám con người hàng nghìn năm, cho đến thời kì phục hưng đã có sự chuyển biến. Bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng người Pháp Ambroise ParÉ. Trong cuốn sách của mình, “The Apologie and Treatise,” ParÉ đã trình bày chi tiết về ca phẫu thuật thoát vị, mô tả cách đưa nội dung thoát vị vào khoang bụng và cách khâu phúc mạc lại. Tuy nhiên, các phương pháp phẫu thuật bị hạn chế do thiếu hiểu biết về giải phẫu.
- Cho đến giữa những năm 1700, đôi khi được gọi là “Thời đại của phẫu thuật” hoặc Kỷ nguyên của giải phẫu. Nhiều bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng đã đóng góp cho sự hiểu biết về thoát vị, trong đó có John Hunter, người vào năm 1790 đã chỉ ra bản chất bẩm sinh của một số thoát vị gián tiếp. Bác sĩ phẫu thuật người Anh Sir Astley Cooper đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm hiểu và điều trị thoát vị. Cooper không chỉ mô tả tắc nghẽn tĩnh mạch là bước đầu tiên trong một loạt các sự kiện trong thoát vị nghẹt dẫn đến ruột hoại tử, mà công trình của ông vào năm 1804 đã có tác động mãi về sau đến tư duy điều trị thoát vị bẹn. Không những thế, ông đã mô tả cân mạc ngang và chỉ ra rằng nó là rào cản chính đối với thoát vị. Ông cũng mô tả cấu trúc quan trọng bậc nhất với các mốc giải phẫu thoát vị bẹn, ngày nay được gọi là dây chằng Cooper, như một sự tri ân với những đóng góp của ông đối với giải phẫu học.
- Cùng trong giai đoạn này, nhiều tác giả khác tiếp tục khảo sát và đánh giá vùng bẹn, mà sau này được đặt tên cho các cấu trúc vùng bẹn như: Hasselbach, Camper, Scarpa, Richter và Gimbernat. là những tiền đề quan trọng nhất cho phẫu thuật điều trị thoát vị bẹn ngày nay.
3. Từ vết thương vùng bẹn của Bassini đến phẫu thuật thoát vị thời hiện đại.
- Bạn có biết, năm 1867, bác sĩ phẫu thuật Edoardo Bassini bị đâm bằng lưỡi lê khi đang làm việc trên chiến trường. Trong thời gian chữa thương, ông theo học giải phẫu học và tìm hiểu về chính những tổn thương của mình, tìm ra cách phẫu thuật bóc tách các lớp và sau khâu chúng lại theo hiểu biết về giải phẫu. Với tỉ lệ tái phát 3%, nhiễm trùng 5% và không có ca tử vong nào trong số 251, đây trở thành cuộc cách mạng về điều trị thoát vị bẹn.
- Đến ngày nay, phương pháp phẫu thuật Bassini vẫn có hiệu quả cao, là phương pháp mà bất kỳ phẫu thuật viên nào cũng đều được đào tạo.
4. Phẫu thuật đặt lưới điều trị thoát vị bẹn - bước tiến mới trên chặng đường dài.
-
Dù cho nền tảng giải phẫu và quy tắc cơ bản nhất về phẫu thuật điều trị thoát vị bẹn đã được thiết lập từ thời kì Bassini, tuy nhiên phẫu thuật này vẫn còn một số hạn chế về chức năng vùng bẹn và tỉ lệ tái phát. Điều này thúc đẩy các nhà khoa học, bác sĩ tiếp tục tìm thêm các phương án điều trị mới.
-
Ý tưởng về việc sử dụng vật liệu ngoại sinh để gia cố vào vùng bẹn với hi vọng giải quyết được các điểm yếu cố hữu của phương pháp Bassini đã được ấp ủ trong thời gian dài. Từ năm 1887, Henry Orlando Marcy đã đề xuất sử dụng gân của Kangaroo để tăng cường cho vùng bẹn. Đến năm 1935, hãng Dupont đã tạo ra được Polyme tổng hợp và ý tưởng dùng nó như một khung cốt thép cho vùng bẹn đã được hình thành và phát triển. Đến năm năm 1960, Dr. Richard Newman đã thực hiện hơn 1.600 ca chữa thoát vị bẹn bằng polypropylene.
-
Năm 1968, tại Los Angeles, Dr. Irving Lichtenstein lần đầu tiên giới thiệu kỹ thuật dùng lưới Marlex để sửa chữa khiếm khuyết vùng bẹn. Năm 1987, Lichtenstein báo cáo 6.000 bệnh nhân thoát vị bẹn được theo dõi từ hai đến 14 năm, với tỷ lệ tái phát là 0,7%. Kỹ thuật của ông được biết đến như một phương pháp tái cấu trúc vùng bẹn “Tension - free”, tiếp tục được bổ sung và hoàn thiện. Phương pháp Lichten-stein và các biến thể của nó trở thành cách thức mổ mở được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.
-
Các nghiên cứu về cấu trúc vùng bẹn vẫn được tiến hành, dẫn đến cách tiếp cận mới về tư duy sửa chữa cấu trúc vùng bẹn hoàn toàn mới: phục hồi thành sau ống bẹn. Các phương pháp này đã được phổ biến bởi Nyhus năm 1950, Stoppa năm 1972, là cơ sở luận đầu tiên cho phương pháp phẫu thuật tiên tiến nhất ngày nay…
Dr. Irving Lichtenstein
5. Phẫu thuật nội soi đặt tấm lưới điều trị thoát vị bẹn - kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, điều trị tối đa !!!
-
Điều trị thoát vị bẹn đã thay đổi mãi từ khi Dr.Ralph Ger thực hiện và công bố phương pháp nội soi điều trị thoát vị bẹn vào năm 1979. Tuy nhiên công bố của ông không gây được chú ý nhiều. Mãi cho đến năm 1989, việc công bố phẫu thuật nội soi cắt túi mật đã gây được tiếng vang, là cơn địa chấn trong giới phẫu thuật, trào lưu phẫu thuật nội soi Sau đấy các nhà lâm sàng trên toàn thế giới mới quay lại và tìm hiểu về các cách tiếp cận khác nhau ở vùng bẹn qua con đường nội soi.
-
Một số người đầu tiên là Dr. Leonard Schultz ở Minnesota, với phương pháp nội soi xuyên thành bụng, và Dr. Robert Fitzgibbons ở Nebraska, cũng như Dr. Morris Franklin ở Texas, với phương pháp tiếp cận đặt lưới trong phúc mạc (IPOM). Tuy nhiên, những kỹ thuật này không còn được ưa chuộng do các biến chứng dính lưới trong phúc mạc hoặc tái phát do không đảm bảo được nguyên tắc về tái cấu trúc thành sau ống bẹn đã được khẳng định trước đấy của Stoppa, Nyhus .
-
Hai cách tiếp cận khác nhau, qua ổ bụng vào khoang trước phúc mạc (TAPP) và hoàn toàn ngoài phúc mạc (TEP), cả hai đều mô phỏng các cách tiếp cận từ phía sau của Nyhus, Wantz và Stoppa, nhanh chóng trở thành cơ sở cho việc sửa chữa thoát vị bẹn xâm lấn tối thiểu ngày nay. Các nhóm nghiên cứu và làm việc độc lập bao gồm Drs. Ferzli, McKernan, Voeller, Payne, Arregui, Duncan và Felix, , cũng như nhiều người khác, trở thành những người tiên phong, phát triển các kỹ thuật và công cụ cần thiết để hoàn thiện kỹ thuật phục hồi thành sau ống bẹn qua con đường nội soi.
-
Vào năm 2009, Dr. Jorge Daes, một bác sĩ phẫu thuật nội soi thành công ở Colombia, đã giới thiệu E-TEP, đây là một biến thể của quy trình phẫu thuật đặt tấm lưới đường vào hoàn toàn trước phúc mạc -TEP, cho phép các bác sĩ phẫu thuật áp dụng phương pháp nội soi cho những bệnh nhân bị hạn chế khả năng quan sát do những bất lợi về cấu trúc thành bụng như béo phì, khoảng cách từ rốn đến xương mu ngắn…
-
Ngày nay, những cuộc bàn luận về phương pháp tốt nhất cho thoát vị bẹn là TAPP, TEP, hay E-TEP, và có đặt lưới loại nào, có cần cố định lưới hay không vẫn đang tiếp diễn. Tuy nhiên, có điều thống nhất rằng, các nguyên tắc cơ bản về phẫu thuật và đặt tấm lưới cần được tuân thủ dù sử dụng bất kỳ phương pháp xâm lấn tối thiểu nào.