Điều trị triệu chứng đường tiểu dưới: Lộ trình lấy lại phong độ cho phái mạnh

1. Hành trình chẩn đoán: Bác sĩ làm gì để tìm ra nguyên nhân

Việc chẩn đoán chính xác là chìa khóa để điều trị thành công. Quá trình này không hề đáng sợ mà bao gồm các bước khoa học và chặt chẽ.

Bước 1: Lắng nghe và Thấu hiểu (Hỏi bệnh & Bệnh sử)

Đây là bước quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ cần bạn chia sẻ chi tiết về:

Các triệu chứng bạn gặp phải (tiểu đêm, tiểu yếu, tiểu gấp...).
Mức độ phiền toái của chúng đến cuộc sống.
Tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng.
Thói quen sinh hoạt, ăn uống, vận động.

Bạn có thể sẽ được yêu cầu điền vào các bộ câu hỏi chuẩn hóa như Thang điểm Triệu chứng Tuyến tiền liệt Quốc tế (IPSS) để lượng hóa mức độ nặng của bệnh từ nhẹ (1-7 điểm), trung bình (8-19 điểm) đến nặng (20-35 điểm)

Bước 2: Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ tiến hành khám bụng để kiểm tra cầu bàng quang (bàng quang căng to do ứ nước tiểu), khám cơ quan sinh dục và đặc biệt là thăm trực tràng. Thao tác này giúp đánh giá sơ bộ kích thước, mật độ của tuyến tiền liệt, một trong những nguyên nhân phổ biến gây LUTS.

Bước 3: Các xét nghiệm "trợ thủ" đắc lực

Tùy vào tình trạng của bạn, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm:

Phân tích nước tiểu: Xét nghiệm cơ bản để phát hiện nhiễm trùng, máu trong nước tiểu hoặc tiểu đường.
Xét nghiệm máu (PSA, chức năng thận...):
- PSA (Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt): Giúp ước tính kích thước tuyến tiền liệt và là một dấu ấn quan trọng trong sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.
- Creatinine máu: Đánh giá chức năng thận xem có bị ảnh hưởng do tắc nghẽn lâu ngày hay không.
Siêu âm: Một công cụ hình ảnh vô cùng hữu ích, giúp đánh giá toàn diện hệ tiết niệu, đo lường chính xác kích thước tuyến tiền liệt, mức độ lồi của tuyến vào lòng bàng quang (chỉ số IPP), và lượng nước tiểu tồn dư sau khi đi tiểu.

2. Vũ khí điều trị LUTS: Lựa chọn nào dành cho bạn?

Phác đồ điều trị LUTS được thiết kế riêng cho từng cá nhân, dựa trên mức độ nặng của triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh, các bệnh lý đi kèm và mong muốn của người bệnh.

Chiến lược 1: Theo dõi

Áp dụng cho các trường hợp triệu chứng nhẹ (IPSS ≤ 7), chưa ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Bác sĩ sẽ tư vấn bạn thay đổi lối sống một cách tích cực:

Chế độ uống: Uống đủ nước ban ngày (2-2.5 lít) nhưng hạn chế uống trước khi đi ngủ 1-2 giờ. Tránh rượu, bia, cà phê.
Chế độ ăn: Hạn chế đồ ăn mặn, cay nóng (tiêu, ớt) vì có thể kích thích bàng quang.
Luyện tập: Tập nhịn tiểu để kéo dài khoảng cách giữa các lần đi tiểu, tập các bài tập cơ sàn chậu (Kegel) và tăng cường vận động thể lực để kiểm soát cân nặng.

Chiến lược 2: Điều trị Nội khoa (Dùng thuốc)

Khi triệu chứng ở mức độ vừa đến nặng (IPSS > 8) hoặc ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống, thuốc sẽ là lựa chọn được cân nhắc. Hiện có 5 nhóm thuốc chính:

Nhóm chẹn Alpha-1: Tác dụng nhanh, giúp giãn cơ trơn ở cổ bàng quang và tuyến tiền liệt, làm cho việc đi tiểu dễ dàng hơn. Đây thường là lựa chọn đầu tay.
Nhóm ức chế 5-alpha reductase (5-ARI): Có tác dụng làm giảm kích thước tuyến tiền liệt, phù hợp cho điều trị lâu dài ở người có tuyến tiền liệt lớn (>40mL). Thuốc giúp giảm nguy cơ bí tiểu cấp và nhu cầu phẫu thuật.
Nhóm ức chế men PDE5 (Tadalafil 5mg): Một lựa chọn rất ưu việt, đặc biệt cho nam giới bị LUTS kèm theo rối loạn cương dương. Tadalafil 5mg dùng hàng ngày đã được chứng minh cải thiện hiệu quả cả hai tình trạng này.
Nhóm kháng Muscarinic & nhóm đồng vận Beta-3: Chủ yếu dùng để điều trị các triệu chứng chứa đựng như tiểu gấp, tiểu nhiều lần do bàng quang tăng hoạt.

Các loại thuốc có thể được dùng đơn độc hoặc phối hợp với nhau để tối ưu hóa hiệu quả.

Chiến lược 3: Điều trị Ngoại khoa (Can thiệp, Phẫu thuật)

Phẫu thuật được chỉ định khi điều trị nội khoa thất bại hoặc khi bệnh đã có biến chứng như: bí tiểu tái phát, nhiễm trùng tiết niệu tái đi tái lại, sỏi bàng quang, suy giảm chức năng thận. Ngày nay, có rất nhiều phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn, hiệu quả cao và an toàn như: cắt đốt nội soi, bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser, bốc hơi... Lựa chọn phương pháp nào sẽ phụ thuộc vào kích thước tuyến tiền liệt, tình trạng sức khỏe của bạn và kinh nghiệm của phẫu thuật viên.

Lời kết

Hội chứng đường tiểu dưới (LUTS) là một tình trạng có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả. Bạn không cần phải sống chung với những phiền toái này mãi mãi. Điều quan trọng là chủ động tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán đúng và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Hành trình lấy lại sự tự tin và chất lượng cuộc sống bắt đầu từ bước đầu tiên – đặt lịch hẹn với chuyên gia.

Khoa Nam học và Y học Giới tính – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Kim Liên, Hà Nội