"Bìu của con trông hơi xẹp", "Tôi sờ không thấy đủ hai 'hòn' của bé"... là những lo lắng thường gặp của các bậc cha mẹ khi chăm sóc bé trai. Đây có thể là dấu hiệu của tinh hoàn không xuống bìu, một dị tật bẩm sinh phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu bị bỏ qua.
I. Hiểu đúng về Tinh hoàn không xuống bìu
Bình thường, tinh hoàn của thai nhi sẽ di chuyển từ ổ bụng xuống bìu vào những tháng cuối thai kỳ. Tinh hoàn không xuống bìu là tình trạng quá trình này bị gián đoạn. Cha mẹ cần phân biệt một số thuật ngữ bác sĩ có thể dùng:
-
Tinh hoàn ẩn: Tinh hoàn dừng lại trên đường di chuyển tự nhiên (trong ổ bụng, ống bẹn). Đây là thể phổ biến nhất.
-
Tinh hoàn lạc chỗ: Tinh hoàn đi "lạc đường" đến các vị trí khác như đùi, tầng sinh môn, mu...
-
Tinh hoàn lò xo: Tinh hoàn đã xuống bìu nhưng đôi khi co ngược lên ống bẹn do phản xạ (khi lạnh, sợ hãi...). Tình trạng này thường không cần phẫu thuật nhưng cần theo dõi sát.
II. Dấu hiệu nhận biết tại nhà
Cha mẹ có thể dễ dàng kiểm tra cho con bằng cách:
-
Quan sát: Bìu của bé trông nhỏ, xẹp hoặc hai bên không đều nhau.
-
Sờ nắn nhẹ nhàng: Dùng ngón tay vê nhẹ vùng bìu, nếu chỉ thấy một bên hoặc không thấy bên nào, đó là dấu hiệu bất thường. Đôi khi có thể sờ thấy một khối nhỏ nổi cộm ở vùng bẹn của trẻ.
III. Tại sao Tinh hoàn không xuống bìu lại NGUY HIỂM?
Bìu có nhiệt độ lý tưởng (khoảng 33°C) cho tinh hoàn hoạt động. Khi nằm trong ổ bụng (37°C) hoặc ống bẹn (35°C), tinh hoàn sẽ bị tổn thương do nhiệt độ quá cao, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:
-
Vô sinh - Hiếm muộn: Đây là biến chứng đáng lo ngại nhất. Nhiệt độ cao làm hỏng các tế bào mầm, khiến tinh hoàn mất khả năng sản xuất tinh trùng khỏe mạnh.
-
Ung thư tinh hoàn: Nguy cơ ung thư ở người có tiền sử tinh hoàn ẩn cao hơn người bình thường từ 3-4 lần.
-
Xoắn tinh hoàn: Tinh hoàn không được cố định tốt trong bìu nên có nguy cơ bị xoắn cao gấp 10 lần, gây đau dữ dội và có thể dẫn đến hoại tử, phải cắt bỏ nếu không cấp cứu kịp thời.
-
Thoát vị bẹn: Khoảng 90% trường hợp đi kèm với còn ống phúc tinh mạc, gây thoát vị bẹn.
-
Chấn thương: Tinh hoàn ở vùng bẹn dễ bị tổn thương do bị ép vào xương mu.
IV. Phương pháp điều trị hiệu quả và "Thời điểm vàng"
-
Điều trị nội khoa (dùng thuốc): Các phương pháp dùng nội tiết tố (hCG, GnRH) trước đây đã được chứng minh là kém hiệu quả (tỷ lệ thành công thấp, dễ tái phát) và KHÔNG còn được khuyến cáo bởi các hiệp hội y khoa lớn trên thế giới.
-
Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật): Phẫu thuật là phương pháp điều trị tiêu chuẩn và hiệu quả nhất. Bác sĩ sẽ đưa tinh hoàn về đúng vị trí trong bìu và cố định lại.
Thời điểm vàng để phẫu thuật cho trẻ là từ 6 đến 12 tháng tuổi, và không nên muộn hơn 18 tháng tuổi. Can thiệp trong giai đoạn này giúp:
-
Bảo tồn tối đa chức năng sản xuất tinh trùng.
-
Giảm đáng kể nguy cơ ung thư hóa sau này.
-
Giúp tinh hoàn phát triển bình thường.
Nếu phát hiện con có dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Nam học hoặc Ngoại Nhi uy tín. Tại Khoa Nam học và Y học Giới tính - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, chúng tôi có đầy đủ chuyên gia và trang thiết bị để chẩn đoán chính xác và can thiệp kịp thời, đảm bảo một tương lai khỏe mạnh cho con bạn.
